Ισχιαλγία

Τι ορίζεται ως ισχιαλγία;

Η ισχιαλγία ορίζεται ως το σύνολο των συμπτωμάτων πόνου, αιμωδίας, μυρμηγκιάσματος ή αδυναμίας που ακολουθούν την κατανομή του ισχιακού νεύρου, λόγω πίεσης ή ερεθισμού αυτού ή των ριζών του. Δεν αποτελεί αυτοτελή πάθηση, αλλά κλινική εκδήλωση υποκείμενης νόσου, όπως η δισκοκήλη, η σπονδυλική στένωση ή τραυματική βλάβη. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα συχνό κλινικό πρόβλημα, που αφορά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού σε κάποια φάση της ζωής του και συχνά σχετίζεται με επαγγελματική ή λειτουργική επιβάρυνση.

Ποια είναι τα αίτια πρόκλησης της ισχιαλγίας;

Η ισχιαλγία μπορεί να προκληθεί από οποιαδήποτε πάθηση επηρεάζει το ισχιακό νεύρο ή τις ρίζες των οσφυϊκών νεύρων. Συχνότερα αίτια περιλαμβάνουν τη δισκοκήλη, την εκφυλιστική νόσο των μεσοσπονδυλίων δίσκων, καθώς και τη σπονδυλολίσθηση.

Μερικά ακόμη αίτια που ενδέχεται να προκαλέσουν ισχιαλγία είναι τα κάτωθι:

• Οστεοαρθρίτιδα.
• Τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης ή της λεκάνης.
• Κύηση.
• Όγκοι ή κύστες στην περιοχή.
• Νευρολογικά σύνδρομα (π.χ. Σύνδρομο της ιππουρίδας)

Ισχιαλγία & Προδιαθεσικοί παράγοντες

Λόγω της πολυπαραγοντικής αιτιολογίας της, η ισχιαλγία σχετίζεται με πολλούς προδιαθεσικούς παράγοντες, οι οποίοι περιλαμβάνουν:

• Ιστορικό τραυματισμού στη σπονδυλική στήλη ή στη μέση.
• Φυσιολογική φθορά λόγω ηλικίας, που οδηγεί σε δισκοπάθειες ή οστεοαρθρίτιδα.
• Παχυσαρκία, που αυξάνει τη μηχανική επιβάρυνση στη σπονδυλική στήλη.
• Ανεπαρκή μυϊκή ενδυνάμωση του κορμού (οσφυϊκοί και κοιλιακοί μύες).
• Επαγγελματική δραστηριότητα με συχνές άρσεις βάρους, επαναλαμβανόμενες κάμψεις ή παρατεταμένη καθιστική θέση χωρίς σωστή στήριξη.
• Κακή στάση σώματος και μη ορθή τεχνική κατά την άρση βαρών ή τη γυμναστική.
• Σακχαρώδη διαβήτης τύπου 2.
• Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και πολύωρη καθιστική ζωή.
• Κάπνισμα που επηρεάζει την κυκλοφορία και επιτείνει τον χρόνιο πόνο.

Σε αρκετές περιπτώσεις η ισχιαλγία χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής, καθώς δεν μπορεί να ανιχνευθεί κάποιο σαφές υποκείμενο αίτιο παρά την κλινική και απεικονιστική διερεύνηση. Αυτό σημαίνει ότι τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν χωρίς να εντοπίζεται συγκεκριμένος εκλυτικός μηχανισμός. Αυτό το γεγονός καθιστά τη διάγνωση και τη διαχείριση πιο σύνθετη.

Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η ισχιαλγία;

Η ισχιαλγία χαρακτηρίζεται από ποικιλία κλινικών εκδηλώσεων. Τα συμπτώματα καθορίζονται από την ένταση και τον βαθμό της πίεσης ή του ερεθισμού του ισχιακού νεύρου ή των αντίστοιχων οσφυϊκών ριζών.

Ειδικότερα, τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πόνο: Πρόκειται για το πλέον τυπικό σύμπτωμα, το οποίο περιγράφεται συχνά ως ηλεκτροσόκ. Επιδεινώνεται με αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση (βήχας, φτέρνισμα) ή με κινήσεις κάμψης και ανύψωσης του σκέλους σε ύπτια θέση.
• Παραισθησίες: Εκδηλώνονται με αίσθημα μυρμηγκιάσματος.
• Αιμωδίες: Μείωση ή απώλεια της αισθητικότητας, λόγω διαταραχής στη νευρική αγωγιμότητα των αισθητικών ινών.
• Μυϊκή αδυναμία: Εκδηλώνεται με μείωση της δύναμης στους μύες του κάτω άκρου, γεγονός που μπορεί να δυσκολεύει την ομαλή κίνηση, τη βάδιση ή τη στήριξη του σώματος. Σε προχωρημένες περιπτώσεις επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργικότητα και την καθημερινή δραστηριότητα του ασθενούς.
• Σφιγκτηριακές διαταραχές: Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως στο σύνδρομο ιππουρίδας, μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα στον έλεγχο της ούρησης ή της αφόδευσης. Το σύμπτωμα αυτό αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Η διάγνωση της ισχιαλγίας βασίζεται σε συνδυασμό κλινικής αξιολόγησης και εξειδικευμένων απεικονιστικών εξετάσεων. Αρχικά, ο ιατρός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό και καταγράφει τα συμπτώματα. Ακολουθεί η κλινική εξέταση, η οποία περιλαμβάνει νευρολογικό έλεγχο (αντανακλαστικά, αισθητικότητα, μυϊκή ισχύ) και ειδικές δοκιμασίες.

Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και τον εντοπισμό της αιτίας, χρησιμοποιούνται απεικονιστικές μέθοδοι όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI). Ειδικότερα, η μαγνητική προσφέρει λεπτομερή απεικόνιση των μεσοσπονδυλίων δίσκων, των νευρικών ριζών και του σπονδυλικού σωλήνα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί αξονική τομογραφία (CT), ηλεκτρομυογράφημα (EMG) ή μελέτες νευρικής αγωγιμότητας, ιδίως όταν χρειάζεται διαφοροδιάγνωση από άλλες νευρολογικές ή μυοσκελετικές παθήσεις.

Ισχιαλγία & Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της ισχιαλγίας στηρίζεται σε δύο βασικούς άξονες: τη συντηρητική θεραπεία και τη χειρουργική αντιμετώπιση.

Ειδικότερα, η συντηρητική προσέγγιση αποτελεί την πρώτη επιλογή και οδηγεί σε ύφεση των συμπτωμάτων σε ποσοστό που υπερβαίνει το 90% των περιπτώσεων.

Πιο συγκεκριμένα,  η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει:

• Ανάπαυση και προσαρμογή δραστηριοτήτων, με αποφυγή κινήσεων ή θέσεων που επιδεινώνουν τον πόνο.
• Φαρμακευτική αγωγή με αναλγητικά (π.χ. παρακεταμόλη), μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ. ιβουπροφαίνη) και μυοχαλαρωτικά.
• Φυσικοθεραπεία, με στόχο την ενδυνάμωση των μυών της μέσης και των κάτω άκρων.
• Ενέσεις κορτικοστεροειδών: εφαρμόζονται υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση ή τοπικά στο σημείο ερεθισμού.
• Εναλλακτικές μέθοδοι, όπως ο βελονισμός ή η χειροπρακτική, οι οποίες λειτουργούν επικουρικά.

Οι περισσότεροι ασθενείς με οξεία ισχιαλγία παρουσιάζουν βελτίωση εντός 2–6 εβδομάδων.

Από την άλλη, η χειρουργική αντιμετώπιση της ισχιαλγίας ενδείκνυται σε ειδικές περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία ή συνυπάρχουν σοβαρές επιπλοκές.

Συγκεκριμένα,  η χειρουργική αντιμετώπιση της ισχιαλγίας προτείνεται:

• όταν ο πόνος παραμένει έντονος παρά την εφαρμογή συντηρητικών μεθόδων για διάστημα 6–8 εβδομάδων.
• όταν αναπτύσσονται σημαντικά νευρολογικά ελλείμματα.
• όταν η αιτία σχετίζεται με σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, όπως εκτεταμένη κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου ή σημαντικού βαθμού σπονδυλική στένωση.

Οι κυριότερες χειρουργικές τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Μικροδισκεκτομή: Ελάχιστα επεμβατική τεχνική. Αφαιρείται το τμήμα του δίσκου που συμπιέζει τη νευρική ρίζα, με χρήση μικροσκοπίου και μικρών τομών.
• Σπονδυλοδεσία: Σταθεροποίηση δύο ή περισσότερων σπονδύλων με τοποθέτηση οστικών μοσχευμάτων και μεταλλικών εμφυτευμάτων, σε περιπτώσεις αστάθειας.
• Ενδοσκοπικές τεχνικές: Εφαρμογή λεπτών εργαλείων για αποσυμπίεση νεύρων.

Η έγκαιρη διάγνωση και η στοχευμένη εφαρμογή τόσο των συντηρητικών όσο και των χειρουργικών μεθόδων συμβάλλουν στη σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας των ασθενών.

Εάν εμφανίζετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν έμπειρο Ορθοπαιδικό. Ο  Ορθοπαιδικός Χειρουργός Νίκος Βέργαδος είναι εξαιρετικά έμπειρος στην αντιμετώπιση της ισχιαλγίας. Επικοινωνήστε μαζί μας, για να κλείσετε το ραντεβού σας.